Yabancı ulaştırma kurumlarında kurum kazancının tespiti

            MADDE 23- 

(1) Yabancı ulaştırma kurumlarının vergiye matrah olacak kurum kazancı, hasılata ortalama emsal oranlarının uygulanması suretiyle hesaplanır.

 (2) Ortalama emsal oranları, Türkiye'de daimî veya arızî olarak çalışan bütün kurumlar için;

          
  a) Kara taşımacılığında % 12,

          

  b) Deniz taşımacılığında % 15,

 c) Hava taşımacılığında % 5,

                                                                   olarak uygulanır.

  (3) Ticarî ve arızî ticarî kazançları dar mükellefiyet kapsamında vergilendirilen yabancı ulaştırma kurumlarının, Türkiye'de elde edilmiş sayılan hasılatı aşağıdaki unsurlardan oluşur:

           

 a) Türkiye sınırları içinde gerçekleşen kara taşımacılığında, bilet bedeli ile birlikte alınan gider karşılıkları dahil olmak üzere yolcu, yük ve bagaj taşıma ücreti olarak her ne adla olursa olsun aldıkları tutarlar.

            

b) Türkiye'deki yükleme limanlarından yabancı ülkelerdeki varış limanlarına veya diğer bir kurumun gemisine aktarma yapılacak yabancı limana kadar gerçekleşen deniz ve hava taşımacılığında, bilet bedeli ile birlikte alınan gider karşılıkları dahil olmak üzere yolcu, yük ve bagaj taşıma ücreti olarak her ne adla olursa olsun aldıkları tutarlar.

          

c) Türkiye dışındaki taşımacılık faaliyeti için diğer kurumlar hesabına Türkiye'de sattıkları yolcu ve bagaj biletleri ile Türkiye'de yaptıkları navlun sözleşmeleri dolayısıyla kendilerine verilen komisyonlar ve ücretler.

Örnek: 1-   Devamlı olarak Ankara-Viyana arasında kara taşımacılığı faaliyetinde bulunan dar mükellef (H)’nin 2013 yılında söz konusu taşıma işinden elde etmiş olduğu hasılat 500.000 TL, yapmış olduğu giderler toplamı ise 300.000 TL’dir. Mükellefin söz konusu faaliyeti sonucunda beyan etmesi gereken gelir vergisi matrahı ne kadardır? (Ankara-Viyana arası mesafe 3.000 km, Ankara-Kapıkule (Edirne) arası mesafe 750 km’dir.)

Cevap 1: G.V.K’ nun 45 inci ve K.V.K’nun 23 üncü maddeleri kapsamında değerlendirildiğinde, elde edilen hasılata ortalama emsal oran (Kara taşımacılığında %12) uygulanarak matrah bulunacaktır. Soruda verilen gider tutarının herhangi bir önemi bulunmamaktadır.

500.000*%12= 60.000-TL

K.V.K 23/3-a hükmü gereği Türkiye sınırları içerisine isabet eden kısım ise:

60.000 * 750km/3000km = 15.000-TL olacaktır.