Değerlemenin Tanımı: Değerleme vergi
matrahlarının hesaplanmasıyla ilgili iktisadi kıymetlerin takdir ve tespiti
olarak tanımlanmıştır. (VUK 258)
|
Değerleme Ölçüleri: Değerleme iktisadi kıymetin
nevi ve mahiyetine göre aşağıdaki ölçülerden biri ile yapılır: (VUK 261)
·
Maliyet Bedeli
·
Borsa Rayici
·
Tasarruf Değeri
·
Mukayyet Değer
·
İtibari Değer
·
Vergi Değer
·
Rayiç Bedel
·
Emsal Bedeli ve Ücreti
Yukarıda sayılanlar dışında da ayrıca vergi mevzuatında değerlemeye
ilişkin aşağıdaki ölçüler de yer almaktadır.
·
Alış Bedeli (VUK 279)
·
Tapu Siciline Kayıtlı Bedel (VUK 296)
·
Ortalama Perakende Satış Fiyatı (GVK 63)
|
|
Değerleme Zamanı : Değerlemede , iktisadi
kıymetlerin vergi kanunlarında gösterilen gün ve zamanlarda haiz oldukşarı
değerler esas alınır.
Söz konusu değerleme zamanı, hesap dönemlerinin son günü olabileceği
gibi, kıymetlerin alındığı, satıldığı, imal ve inşaatının bittiği, işletmeye
dahil edildiği, işletmeden çekildiği veya vergiye tabi olduğu her hangi bir
an olabilir.(VUK 259)
|
||
Değerlemede esas: Değerlemede iktisadi
kıymetlerin her biri ayrı ayrı nazara alınır. Teamülen aynı cinsten sayılan
malları ve düşük kıymetli müteferrik eşyayı toplu olarak değerlendirmek
caizdir. (VUK 260)
|
||
DEĞERLEME
ÖLÇÜLERİ VE KAPSAMLARI
|
||
A- MALİYET BEDELİ (VUK 263)
Maliyet bedeli iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut
değerinin arttırılması munasebetiyle yapılan ödemelerle müteferri bilumum
giderlerin toplamını ifade eder.
Aşağıda yazılı işletme aktifine kaydedilmiş olan kıymetler maliyet
bedeli ile değerlenir:
-
Gayrimenkuller (VUK 269)
-
Demirbaş Eşya (VUK 273)
-
Emtia (VUK 274)
-
İmal edilen Emtia (VUK 275)
-
Zirai Mahsuller (VUK 276)
-
Hayvanlar (VUK 277)
-
Özel Maliyet Bedelleri (VUK 272)
|
B-BORSA RAYİCİ (VUK 264)
Borsa rayici, gerek menkul kıymetler ve kambiyo borsasına, gerekse
ticaret borsalarına kayıtlı olan iktisadi kıymetlerin değerlemeden evvelki
son muamele gününde borsadaki muamelelerin ortalama değerini ifade eder.
Normal temevvüçler dışında fiyatlarda bariz kararsızlıklar görülen
hallerde, son değerleme günü ortalaması yerine, son 30 günlük ortalama fiyatı
rayice esas olarak belirlemeye M.B.yetkilidir.
Aşağıda yazılı işletme aktifine kaydedilmiş olan kıymetler borsa
rayici ile değerlenir:
-
Her türlü menkul kıymetler ör: Tahvil vb. (Hisse senetleri ile fon
portföyünün en az %51’i Türkiye’de kurulu şirketlerin hisse senetlerinden
oluşan yatırım fonu katılma belgeleri HARİÇ) (VUK 279)
-
Yabancı Paralar (VUK 280)
-
Yabancı para ile olan senetli ve senetsiz alacaklar ve borçlar (VUK
280)
** VİVK açısından hisse senetleri ve tahviller borsa rayici ile
değerlenir, borsa rayici bilinemiyorsa itibari değerle değerlenir.**
|
C-TASARRUF DEĞERİ (VUK 264)
Tasarruf değeri, bir iktisadi kıymetin değerleme gününde sahibi için
arz ettiği gerçek değerdir.
-
Şüpheli ticari alacaklar için değerleme günü itibariyle tasarruf
değerine göre pasifte karşılık ayrılabilir. (VUK 323)
-
Alacak ve borç senetleri için reeskont ayırma işlemi de tasarruf
değerine indirgeme olarak yorumlanabilir.
|
D- MUKAYYET DEĞER (VUK 265)
Mukayyet değer, bir iktisadi kıymetin muhasebe kayıtlarında gösterilen
hesap değeridir.
Aşağıda yazılı işletme aktifine kaydedilmiş olan kıymetler mukayyet
değer ile değerlenir:
-
Senetli ve senetsiz alacaklar ve borçlar (VUK 281-285)
-
İlk tesis ve taazzuv giderleri ve Peştamallikler (VUK 282)
-
Aktif ve pasif geçici hesap kıymetleri (VUK 283-287)
-
Karşılıklar (VUK 288)
|
E- İTİBARİ DEĞER (VUK 266)
İtibari değer, her nevi senetlerle esham ve tahvillerin üzerinde
yazılı olan değerlerdir.
Aşağıda yazılı işletme aktifine kaydedilmiş olan kıymetler itibari
değer ile değerlenir:
-
Kasa Mevcudu (Yabancı paralar hariç) (VUK 284)
-
Tahviller (Çıkaranlar tarafından)
|
F- RAYİÇ BEDEL (VUK MÜK.266)
Rayiç bedel, bir iktisadi kıymetin değerleme günündeki normal alım
satım değeridir.
Uygulama alanı pek kalmamış.???
|
G- EMSAL BEDELİ VE EMSAL
ÜCRETİ (VUK 267)
Emsal bedeli, gerçek bedeli olmayan veya bilinmeyen veyahut doğru
olarak tesbit edilemeyen bir malın, değerleme gününde satılması halinde
emsaline nazaran haiz olacağı değerdir.
Emsal bedeli sıra ile aşağıdaki esaslara göre tayin olunur;
·
Birinci sıra (Ortalama Fiyat Esası): Aynı cins ve nevideki mallardan
sıra ile değerlemenin yapılacağı ayda veya bir evvelki ayda veya bir daha
evvelki aylarda satış yapılmışsa emsal bedeli bu satışların miktar ve
tutarına göre mükellef tarafından çıkarılacak olan “ ortalama satış fiyatı “
ile hesaplanır. Bu esasın uygulanabilmesi için, aylık satış miktarının, emsal
bedeli tayin olunacak her bir malın miktarına nazaran % 25’ten az olmaması
şarttır.
·
İkinci sıra (Maliyet bedeli esası): Emsal bedeli belli edilecek malın,
maliyeti bilinir veya çıkarılması mümkün olursa, bu takdirde mükellef bu
maliyet bedeline, toptan satışlar için %5, perakende satışlar için %10 ilave
etmek suretiyle emsal bedelini bizzat belli eder.
·
Üçüncü sıra (Takdir Esası) : Yukarıda yazılı esaslara göre belli
edilemeyen emsal bedelleri ilgililerin müracaatı üzerine takdir komisyonunca
takdir yolu ile belli edilir. Takdirler, maliyet bedeli ve piyasa kıymetleri
araştırılmak ve kullanılmış eşya için ayrıca yıpranma dereceleri nazara
alınmak suretiyle yapılır. Takdir edilen bedellere mükelleflerin vergi
mahkemesinde dava açma hakkı mahfuzdur. Ancak, dava açılması verginin
tahakkuk ve tahsilini durdurmaz.
Yukarıdaki esaslarla mukayyet olmaksızın kaza
mercilerinin re’sen biçtikleri değerler …. emsal bedeli yerine geçer.
Emsal bedel en geniş boyutta uygulama alanı alan
bir değerleme ölçüsüdür. İktisadi işletmelere dahil olup gerçek bedeli belli
olmayan veya bilinmeyen veya doğru olarak tespit edilemeyen kıymetlerin ve
değeri düşen malların (VUK 278) değerlemesinde ve servetlerin değerlemesinde
kullanılır.
|
||
DİĞER
DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ
|
||
A-ALIŞ BEDELİ (VUK 279)
Alış bedeli , hisse senetleri ile fon portföyünün %51’i Türkiye’de
kurulu şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma
belgelerinin değerlemesinde kullanılır
|
B-TAPU SİCİLİNE KAYITLI
BEDEL (VUK 296)
Tescile tabi bilumum hakların değeri, tesisleri sırasında tapu
siciline kaydedilen bedeldir.
Diğer haklar emsal bedel ile değerlenir.
|
C- ORTALAMA PER.SATIŞ FİYATI
(GVK 63)
Hizmet erbabına hizmet karşılığı verilen ayınlar, verildiği gün ve
yerdeki (KDV dahil) ortalama perakende fiyatlara göre belirlenir.
|
İKTİSADİ
İŞLETMELERE DAHİL KIYMETLERİ DEĞERLEME
|
||||||||||||||||||||||||||||
A- GAYRİMENKULLERİN DEĞERLEMESİ ( MALİYET BEDELİ İLE)
VUK
269’a göre iktisadi işletmelere dahil gayrimenkuller maliyet bedeli ile
değerlenir. VUK’a göre aşağıda yazılı kıymetlerde gayrimenkuller gibi maliyet
bedeli esasına göre değerlenir
·
Gayrimenkullerin
mütemmim cüzleri ve teferruatı
·
Tesisat ve
makinalar
·
Gemiler ve diğer
taşıtlar
·
Gayrimaddi
haklar
Gayrimenkuller
ve Gayrimenkuller gibi değerlenecek olan kıymetler satın alma yoluyla
edinileceği gibi, imal ve inşa yoluyla da aktif hale getirilebilir. VUK 270
‘e göre satın alma bedeli ile birlikte aşağıda yazılı giderler de maliyet
bedeline girer;
·
Satın alma
giderleri
·
Makine ve
tesisatta gümrük vergileri, nakliye ve montaj giderleri (Gm ve Gm gibi olan
kıymetlerin tamamı için*)
·
Mevcut bir
binanın satın alınarak yıkılmasından ve arsasının tesviyesinden mütevellit
giderler
VUK
270 ‘e göre mükellefler aşağıda yazılı gider unsurlarını maliyet bedeline
eklemek veya genel giderlere ithal etmek konusunda serbesttirler;
·
Noter,mahkeme,kıymet
takdiri,komisyon ve tellaliye
giderleri
·
Emlak alım
vergisi
·
ÖTV
VUK
271 ‘e göre İnşa edilen binalarda, imal edilen makine ve tesisatta, bunların
inşa ve imal giderleri satın alma bedeli yerine geçer, yani bunların maliyet
bedeli inşa ve imal giderlerinin tamamıdır.
GAYRİMENKULLERİN
(VUK 269) DEĞERLEMESİNDE ÖZELLİKLİ KONULAR*
a- Gayrimenkullerin İktisabında
Kullanılan Krediler (İktisap İçin
Katlanılan Finansman Maliyetleri)
Gayrimenkulun
aktifleştirildiği hesap döneminin sonuna kadar tahakkuk eden faizler maliyet
bedeline eklenmek zorundadır. Aktifleştirmenin yapıldığı hesap dönemi
sonrasında tahakkuk eden faiz giderleri maliyet bedeline eklenebileceği gibi
finansman gideri olarak genel gider şeklinde de giderleştirilebilir.
b- İktisadi İşletmenin Veraset
Suretiyle İntikali ( KVK 19’a göre Devri Halinde de geçerli)
Ticari
işletmenin veraset suretiyle intikalinde aktife dahil gayrimenkul ve bilumum
kıymetlerin değerlemesi yapılmaz. (Aktif ve pasifin kül halinde intikalinde)
c- Gayrimenkullerde ( ve Elektrik Üretim ve Dağıtım Varlıklarında) Maliyet Bedelinin Artması (VUK 272)
Normal
bakım, onarım, temizleme giderleri dışında, gayrimenkulü … genişletmek veya
iktisadi kıymetini devamlı olarak arttırmak maksadıyla yapılan giderler,
gayrimenkulun … maliyet bedeline eklenir.
d- Gayrimenkullerde Özel Maliyet Bedeli
(VUK 272-3)
Gayrimenkuller
kira ile tutulmuş … ise kiracı… tarafından yapılan yukarıda yazılı giderler
bunların maliyet bedeli olarak ayrıca değerlenir. Kiracının … faaliyetini
icra için vücuda getirdiği tesisata ait giderler de bu hükümdedir.
(ÖZEL MALİYELE İLGİLİ NOTLARIMIZA BAKINIZ)
C- MENKUL KIYMETLERİN DEĞERLEMESİ
SPK
Mevzuatına göre menkul kıymetler aşağıdaki gibi sıralanmıştır
*
Hisse Senetleri
*Devlet
Tahvilleri
*Özel
Sektör Tahvilleri
*Menkul
Kıymet Yatırım Fonları
*Hisse
Senedi Ve Tahvil Kuponları
*Hazine
Bonoları
*Gelir
Ortaklığı Senetleri
*TOKİ
Ve KOİ Tahvilleri
*Finansman
Bonoları
*Banka
Bonoları
*Banka
Garantili bonolar
*VDMK
*Kar
zarar ortaklığı Belgeleri
Ayrıca,
vergi uygulamaları açısından Yatırım Fonu Katılma Belgeleri de menkul kıymet
olarak değerlenecektir.
Borsada
işlem gören menkul kıymetler aşağıdaki gibi belirlenmiştir,
*Hisse
Senetleri
*
Devlet Tahvili
*Hazine
Bonosu
*
Gelir Ortaklığı Senetleri
*
Özel Sektör Tahvilleri
*
VDMK
*
Finansman Bonoları
*Diğer
MENKUL KIYMETLERİN
DEĞERLEMESİNDE UYULACAK ESASLAR
VUK
279’a göre;
*
İktisadi işletmelere dahil olan HİSSE SENETLERİ ile fon portföylerinin en az
%51’i Türkiye’de kurulu şirketlerin hisse senetlerinden oluşan YATIRIM FONU
KATILMA BELGELERİ >>>>>>
ALIŞ BEDELİ ile değerlenir.
*
Yukarıda sayılanlar haricinde kalan her türlü MENKUL KIYMET
>>>>>>>>> BORSA RAYİCİ ile değerlenir.
***
Borsa rayici ile değerlenmesi gereken
menkul kıymetlere ilişkin olarak,
- Borsalarda işlem görmüyor
olması
- Alım satımının yapılmamış olması
- Rayicin muvazaalı olması
Hallerinde,
DEĞERLEME>>>>>> Bu menkul kıymetin alış bedeline, bu menkul
kıymetin vadesinde (kur farkları dahil olmak üzere) elde edilecek gelirin
iktisap tarihinden değerleme gününe kadar geçen süreye isabet eden kısmının
eklenmesi suretiyle bulunacaktır. KIST
GETİRİ + ALIŞ BEDELİ
Bu
da yapılamazsa ALIŞ BEDELİ ile
değerlenir.
D- YABANCI
PARALARIN VE YABANCI PARA İLE OLAN ALACAK VE BORÇLARIN DEĞERLEMESİ
VUK
280’e göre, Yabancı paralar BORSA RAYİCİ ile değerlenir. Borsa rayicinde
muvazaa var ise alış bedeli ile değerlenir.
Yabancı
paranın borsa da rayici yoksa (TR’de olduğu gibi) değerlemeye uygulanacak kur
Maliye Bakanlığı’nca tespit olur. (Bu kuru dönem sonlarında dikkate alacağız,
ancak dönem içersindeki dövizli işlemlerde TCMB döviz alış kuru ile değerleme
yapılabilir)
Bu
madde hükmü yabancı para cinsinden olan senetli ve senetsiz alacaklar ve
borçlar hakkında da uygulanır. Ayrıca, bunlardan vadesi gelmemiş senede bağlı
borç ve alacaklar için 281 ve 285 maddeleri uyarınca reeskont hesaplanabilir.
Ancak senette faiz oranı belli edilmemişse değerleme gününde geçerli LİBOR
esas alınarak değerleme yapılır.
|
B-DEMİRBAŞ EŞYANIN DEĞERLEMESİ (
MALİYET BEDELİ İLE)
Alet,
edevat, mefruşat ve demirbaş eşya maliyet bedeli ile değerlenir. Bunların
maliyet bedeline giren giderler, satınalma bedelinden gayrı komisyon ve
nakliye giderleri gibi özel giderlerdir.
İmal
edilen alet,edevat, mefruşat ve demirbaşlarda imal giderleri satın alma
bedeli (maliyet bedeli) yerine geçer.
C- EMTİANIN DEĞERLEMESİ (MALİYET BEDELİ
İLE)
Emtia
(asıl olarak) maliyet bedeli ile değerlenir. Ancak, emtianın maliyet bedeline
nazaran değerleme günündeki satış bedelleri %10 veya daha fazla bir düşüklük
gösterdiği hallerde, mükellef maliyet bedeli yerine VUK 267 İkinci sıra
(maliyet bedeli esası) usulu hariç olmak üzere, emsal bedel ölçüsünü tatbik
edebilir. (İmal edilen emtia dahil tüm emtialar için geçerli)
Değerlemeye
konu emtiaların elde edilmesi ve elden çıkması halleri ve değerleme esasları
MALİYET BEDELİNİN TESPİT YÖNTEMLERİ
a-Fiili Maliyet Yöntemi
Mallar,
gerçek maliyet bedelleri üzerinden değerlenir.Her bir mal ayrı ayrı gerçek
değerler üzerinden değerlenir. Mantığı basit olmakla birlikte uygulanması çok
miktarda ve misli mallar açısından çok zordur.
b-FİFO Yöntemi
Zaman
olarak mal stokuna ilk giren malların ilk önce satıldığı ya da üretime sevk
edildiği mantığıyla çalışır, dönem sonunda stokta kalan malların zaman olarak
en son giren mallardan oluştuğu kabul edilir.
Buna
göre, özellikle enflasyonist ortamlarda, ilk giren malın maliyet bedeli daha
düşük olacağında, satış sırasındaki karlılık daha yüksek olacaktır. Dönem
sonu maliyet yüksek olmakla birlikte , brüt kar yüksek olacaktır.
c-LİFO Yöntemi
Yasal
olarak kullanılamaz.
d-Ortalama Maliyet Yöntemi
i-Basit Ortalama Maliyet
ii-Ağırlıklı Ortalama maliyet
iii-Hareketli
Ağırlıklı Ortalama Maliyet
SATIN ALINAN EMTİANIN DEĞERLEMESİ
A- DAHİLDE SATINALINAN EMTİA
Satın
alınan malların maliyet bedeline aşağıda yazılı giderler her şartta dahil
edilecektir:
Özellikli Durumlar:
Primler: Doğrudan gelir yazılacaktır.
İskontolar: Malın maliyeti kapsamında dikkate alınacaktır.
Vade Farkları: Malın satılmasına kadar olan süreçte vade farkları
malın maliyetine eklenecek, mal satıldıktan sonra tahakkuk eden vade farkları
ise doğrudan gider yazılacaktır.
Kredi Faizleri: Uygulamada kullanılan bir kredi ile alınan mal
arasında doğrudan bir ilişki kurulamamaktadır. Ayrıca, faiz ve komisyon
giderlerinden dönem stoklara pay verilmemektedir. Bu nedenle doğrudan ilişki
kurulamadığı hallerde bunlar maliyet bedeline dahil edilmeyip, genel giderler
arasında gösterilecektir.
B-İTHAL EDİLEN EMTİADA MALİYET BEDELİ
İthal
edilen malların maliyet bedeline aşağıda yazılı giderler her şartta dahil
edilecektir:
Özellikli
Durumlar:
Kur Farkları: (Yurt İçi İçinde
Geçerli) Malların işletme
stoklarına girdiği tarihe kadar oluşan kur farklarının maliyete intikal
ettirilmesi zorunlu olup, daha sonradan ortaya çıkacak kur farklarının ise ya
doğrudan gider yazılabileceği ya da mal maliyetine eklenebileceği hüküm
altına alınmıştır. (VUK GT 238)
İMAL EDİLEN EMTİANIN DEĞERLEMESİ
İmal
edilen emtianın (tam ve yarı mamuller) maliyet bedeli aşağıda yazılı
unsurları ihtiva eder;
** Satışta yok olamayan depozito karşılığı müşteriye
verilen ve satıştan sonra geri gelen ambalaj maddelerinin bedelleri malın
maliyetine intikal ettirilmeyecek ve “ Depozitolar” adlı ayrı bir hesapta
incelenecektir. Değerleme gününde, müşteriden alınan depozito tutarı ile
envanterdeki ambalaj maddeleri miktarı mukayese edilerek kar veya zarar
tespit edilecektir.**
|
|||||||||||||||||||||||||||
E-ALACAK
VE BORÇLARIN DEĞERLEMESİ
|
EMTİA DEĞERLEMESİNDE EMSAL BEDELİ
ÖLÇÜSÜ
|
|||||||||||||||||||||||||||
Alacaklar
ve borçlar MUKAYYET değerleri ile değerlenir.Mevduat veya kredi
sözleşmelerine müstenit alacaklar ve borçlar değerleme gününe kadar
hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınır.
Vadesi
gelmemiş olan senede bağlı alcak ve borç senetleri değerleme günü
kıymetlerine icra olunabilir.>>>REESKONT UYGULAMASI Bu takdirde senette faiz nisbeti
açıklanmışsa bu nispet, açıklanmamışsa TCMB resmi iskonto haddinde bir oran
uygulanır.
Bankalar,bankerler
ve sigorta şirketleri reeskont işlemi yapmak zorundadırlar.
Alacak
senetlerini değerleme günü kıymetlerine icra eden mükellefler, borç
senetlerini de aynı şekilde işleme tabi tutmak zorundadırlar.
REESKONTA
TABİ TUTULACAK ALACAK VE BORÇLARIN ÖZELLİKLERİ
***
Aktife kayıtlı alacak senedinin değerleme günü itibariyle teminata veya
tahsile verilmiş olması reeskonta tabi tutulmasına engel teşkil etmez.***
***
VUK açısından reeskont işlemi ihtiyaridir***
Reeskont
İşlemi Açısından Özellik Arz Eden Alacak ve Borçlar
i-
Vadeli çeklere Son düzenleme uyarınca reeskont hesaplanabilir)
ii-
Hatır senetlerine reeskont hesaplanamaz (VUK açısından) Reeskont hesaplanırsa bu KKEG
niteliğinde olacaktır.
iii-
Teminata verilen senetlere reeskont ayrılabilir.
iv-
Tahsile verilen senetlere reeskont ayrılabilir. (Değerleme günü itibariyle
tahsil edilmemiş olmak kaydıyla)
v-
Yabancı para cinsinden senede bağlı, vade içeren,
kayıtlı borç ve alacaklarda reeskont işlemi: Normal borç ve alacak senetleri gibi reeskonta tabi
tutulabilirler. Senette faiz oranın yazılı olması halinde bu faiz oranı,
senette faiz oranın belirtilmediği hallerde
LİBOR esas alınarak reeskont tutarı hesaplanır.
vi-
Müflisten olan senede bağlı alacaklar İflasın açılması durumunda borç muaccel hale
geleceğinden artık vadeden söz edilemez.
vii-
Şüpheli Alacak Durumundaki Senetli Alacaklar: Karşılık ayrılması durumunda reeskont hesaplanması
mümkün değildir.
viii-
Alacak senetlerinde KDV kısmına reeskont hesaplanıp
hesaplanmayacağı: Bu konu
tartışmalı olmakla birlikte alacak senedinin KDV kısmının ayrıştırılması ve
bu tutar üzerinden reeskont ayrılması mantıklıdır.
REESKOT
HESAPLANMASI İŞLEMİ
***Reeskont
hesaplamasında iç iskonto yöntemi uygulanır***
Reeskont
Tutarı= A*n*t………………..
36.000 + ( n * Vadeye Kalan Gün)
|
a-Düşük Bedelli Emtia Değerlemesi
Aşağıdaki
koşullar mevcutsa emtianın değerlemesi emsal bedeli esasına göre
yapılabilir. (VUK 274)
b- Değeri Düşen Mallarda Değerleme
(VUK 278)
Emtianın
değeri düşen mal olarak emsal bedelle değerlenebilmesi için, değer kaybının aşağıdaki
nedenlerden en az biri nedeniyle ortaya çıkması gerekir;
Ayrıca,
maliyetlerinin hesaplanması mutad olmayan hurdalar ve döküntüler, üstüpü,
deşe ve ıskartalar da emsal bedelle değerlenir.
*
VUK 267 Birinci Sıra (Ortalama fiyat esası)
ve İkinci Sıra (Maliyet Bedeli Esası) kıymeti düşen malların
değerlemesinde uygulanamaz.
Bu
nedenle değeri düşen mallarla ilgili olarak emsal bedelini TAKDİR KOMİSYONU belli edecektir.
Normal
fire ve zayiatlar genel imal giderleri olarak işleme tabi tutulur.
c-İşletmeden Çekilen Mallarda
Değerleme (Ortağa Satış)
GVK
41/1 (KKEG) ve KVK Transfer
fiyatlaması açısından önemli.
Teşebbüs
sahibi ile eşinin ve çocuklarının işletmeden çektikleri paralar veya aynen
aldıkları sair değerler (Aynen alınan değerler emsal bedeli ile
değerlenir. Dolayısıyla değer tespitinde VUK 267 hükümleri sırasıyla
uygulanacaktır.
DİĞER ÖNEMLİ HUSUSLAR
a-Kaybolan ya da Çalınan Malların
Değerlemesi
Kaybolma
ya da çalınma olayının polis raporuyla tespit edilmesi edilmesi durumunda,
emtialar maliyet bedeli ile
değerlenir ve kanunen kabul edilmeyen
gider olarak kaydedilir.
Kaybolma
ya da çalınma olayına ilişkin rapor olmadığı takdirde, olay işletmeden çekiş
olarak kabul edilir ve emsal bedelle değerleme yapılarak çekiş tutarı hasılat
kaydedilir.
Malların
sigortalı olması durumunda maliyet bedelinden tahakkuk eden sigorta alacağı
düşülerek kalan kısım KKEG yazılır.
b- Ferdi bir işletmenin veraset
suretiyle iktisabı
GVK
81/1 uyarınca faaliyete devam olunduğu takdirde değerleme yapılmaz.
Faaliyetin bitmesi kararlaştırılırsa değer takdiri kazai merci tarafından
yapılacaktır.
c- İşletmeye Ayni Sermaye Olarak
Konulması
TTK
hükümleri uyarınca değer tespiti yapılacaktır.
d- Bağış Yoluyla İntikal
Bağışlayan
açısından durum, öncelikle işletmeden çekiş ardından bağışlamadır. İşletmeden
çekişin emsal bedelle yapılacağı tabidir. (VUK 269 hükümlerine göre)
e- Devir , Nevi Değiştirme, ve
Birleşme Yoluyla İktisap
GVK
81/2 (Ferdi işletmenin sermaye şirketine devri), GVK 81/3 (Ferdi işletmenin
sermaye şirketine dönüşmesi) işlemleri kanuna uygun olarak kül halinde devir
şeklinde gerçekleşirse, değerleme işlemi yapılmayacaktır.
KVK
19 ‘ a uygun devir işlemlerinde de değerleme yapılmayacaktır.
KVK
18 kapsamında birleşmelerde ise, birleşmenin ilk aşamasında tasfiye, ikinci
aşamasında ayın olarak sermaye koyma olduğundan bunlara uygun olarak
değerleme yapılacaktır.
|
|||||||||||||||||||||||||||
F- İLK
TESİS VE TAAZUV GİDERLERİ VE PEŞTAMALLIKLARIN DEĞERLEMESİ
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder